ابهام‌های معافیت از تحریم‌های آمریکا 'مانع از افزایش صادرات نفت ایران است'
شفاف نبودن شرایط استفاده از معافیت از تحریم نفتی آمریکا مانع از استفاده کامل خریداران نفت ایران از این معافیت ایران شده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، با وجود تلاش ایران برای یافتن مشتریان جدید، انتظار نمی‌رود صادرات نفت ایران در ماه ژانویه افزایش قابل توجهی داشته باشد و امکان دارد در این ماه هم روند نزولی فروش نفت ایران ادامه پیدا کند.
به گفته آگاهان بازار نفت و صنعت حمل و نقل دریایی، صادرات نفت ایران که پیش از تصمیم آمریکا به بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای در ماه مه سال گذشته میلادی (اردیبهشت ماه امسال) به بالای دو و نیم میلیون بشکه در روز رسیده بود، در ماه نوامبر به زیر یک میلیون بشکه تنزل کرد که تقریبا معادل صادرات این کشور پیش از دور قبلی تحریم‌ها و اجرایی شدن برجام بود. این مقدار در ماه دسامبر افزایشی نداشت.
آمریکا هنگام اجرایی کردن تحریم‌های نفتی و بانکی علیه جمهوری اسلامی ایران در اوایل ماه نوامبر، هشت کشور خریدار عمده نفت ایران را به مدت شش ماه از تحریم نفتی معاف کرد و به آنها امکان داد تا بدون مواجهه با تحریم‌های ثانویه، مقدار مشخصی نفت از ایران وارد کنند. انتظار می‌رفت این تصمیم باعث افزایش نسبی فروش نفت ایران شود اما در ماه دسامبر، روند نزولی صادرات نفتی ایران ادامه داشت.
بانک مرکزی ایران - ابهام در مورد استفاده از معافیت نفتی از جمله نقل و انتقال پولی با ایران از موانع استفاده کامل از این معافیت عنوان شده است
با وجود اعطای معافیت، میزان خرید نفت از ایران در ماه دسامبر به زیر یک میلیون بشکه رسید و بعید است در ماه جاری افزایش قابل توجهی نسبت به این میزان داشته باشد. به گزارش رویترز، احتمالا صادرات ایران در ماه ژانویه حدود ٩٠٠ هزار بشکه در روز خواهد بود هر چند برخی دیگر از منابع معتقدند صادرات ایران در این ماه اندکی بیش از این خواهد بود. چند روز پیش، یک شرکت کره جنوبی گفت که در نظر دارد با استفاده از معافیت دریافتی از آمریکا، واردات نفت خود از ایران را در اواخر ژانویه یا اوایل فوریه از سر بگیرد.
برخی از شرکت‌های نفتی در کشورهای معاف از تحریم دلیل عدم استفاده از این معافیت را روشن نبودن جزئیات این معافیت دانسته‌اند. به عنوان مثال، تایوان گفته است که از خرید نفت از ایران به این دلیل خودداری کرده که مکانیزم پرداخت مشخص نبوده است. اعطای معافیت از سوی آمریکا شامل معافیت بانکی نمی‌شود و در نتیجه، نحوه نقل و انتقال پول حاصل از فروش نفت خریداری شده از ایران معلوم نیست.
نگرانی دولت آمریکا از افزایش بهای محصولات نفتی در داخل آن کشور باعث شد با معافیت از تحریم ایران موافقت کند
برخی مقامات نفتی ایران همواره تاکید داشته‌اند که با وجود تحریم‌های آمریکا همچنان به فروش نفت در سطح مورد نظر ادامه می‌دهند و گفته‌اند که به خاطر وجود تحریم‌ها، از افشای جزئیات فروش نفتی خودداری می‌ورزند. کارشناسان بازار نفت و حمل و نقل نفت قادر به تایید این گزارش‌ها نبوده‌اند هر چند فروش مقادیری نفت از طریق انتقال کشتی به کشتی در دریا را منتفی ندانسته‌اند.
اگرچه ایران برای جلب مشتری، تخفیف و تسهیلات ویژه‌ای در نظر گرفته، اما معمولا شرکت‌های عمده مایل نیستند برای استفاده از این تسهیلات، ریسک معامله با ایران و ابهامات همراه با آن را بپذیرند و عرضه‌کنندگانی را ترجیح می‌دهند که نسبت به ادامه معامله بدون خطر با آنان اطمینان دارند. به همین دلیل هم برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که شرایط ایران از لحاظ سیاست خارجی، تکرار تحریم و عدم اطمینان به شرایط آتی این کشور ممکن است موقعیت بلندمدت آن در بازار جهانی را متزلزل کند.
هنگام وضع تحریم‌های نفتی، مقامات آمریکایی گفتند که اگرچه در نظر دارند صادرات نفت ایران را سرانجام "به صفر" کاهش دهند، اما مایل نیستند کشورهای دوست و متحد خود را با مشکلات نفتی مواجه سازند. البته کارشناسان، انگیزه اصلی آمریکا در دادن "معافیت‌های سخاوتمندانه، را نگرانی از سرعت گرفتن روند افزایش بهای نفت خام در صورت توقف صادرات ایران دانستند. کشورهای برخوردار از معافیت نفتی عبارتند از چین، هند، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، ایتالیا، یونان و ایتالیا.
در زمان از سرگیری تحریم نفتی ایران در ماه نوامبر، بهای نفت خام در بازار جهانی روندی صعودی داشت تا جاییکه برخی مقامات جمهوری اسلامی ابراز اطمینان می‌کردند که با وجود کاهش احتمالی صادرات، کل عواید نفتی دولت کاهش نخواهد یافت. رئیس جمهوری آمریکا هم که رونق اقتصادی کشورش را مهمترین دستاورد خود می‌داند، مایل نبود نفت گرانقیمت باعث کاهش رشد اقتصادی و ناخرسندی مصرف کننده آمریکایی شود.
با توجه به افزایش سریع بهای نفت خام، کشورهای اوپک و برخی تولیدکنندگان غیر اوپک تصمیم گرفتند تولید خود را افزایش دهند اما کوتاه مدتی پس از این تصمیم، بهای نفت خام رو به کاهش گذاشت تا حدی که تولیدکنندگان ناگزیر شدند تولید نفت خود را کاهش دهند. با توجه به ضعف تقاضا در بازار نفت، برخی از تولیدکنندگان امیدوارند در انقضای معافیت نفتی آمریکا، کمبود ناشی از قطع یا کاهش شدید صادرات نفتی ایران به تثبیت بهای نفت کمک کند.
بی بی سی
