
جشنواره فیلم برلیناله در دوران کرونا چگونه برگزار میشود؟
جشنواره فیلم برلیناله برای دستاندرکاران صنعت فیلم از اول مارس آغاز میشود. اما به دلیل پاندمی کرونا مخاطب عمومی باید تا سه ماه دیگر در انتظار تماشای فیلمهای این دور بماند. همه فیلمها در مرحله اول نمایش داده نمیشوند.
جشنواره فیلم برلیناله به روال همیشگی خود همه ساله در زمستان برگزار میشود و با وجود سردی هوا علاقمندان برای خرید بلیط فیلم یا گرفتن امضا از هنرپیشههای معروف ساعتها در خیابان منتظر میمانند. خبرنگاران برای گرفتن عکس و فیلم و دادن گزارش کنار فرش قرمز انتظار بازیگران و کارگردانانی را میکشند که از لیموزینهای خود بر فرش قرمز پا میگذارند. هواداران فیلم و سینما ساعتها کنار فرش قرمز بردبارانه میایستند تا با ستارههای مورد علاقه خود سلفی بگیرند. انبوهی از روزنامهنگاران از یک کنفرانس خبری به کنفرانس دیگر میشتابند تا مصاحبه بگیرند.
از این شور و هیجان امسال خبری نخواهد بود. به دلیل پاندمی کرونا، برگزارکنندگان برلیناله تصمیم گرفتهاند جشنواره را به دو رویداد جداگانه تقسیم کنند. "رویداد صنعت" که فقط مختص فیلمسازان و مطبوعات است و از اول تا پنجم مارس به صورت آنلاین برگزار میشود و برنده جایزه خرس طلایی برلیناله نیز در روز پنجم مارس اعلام خواهد شد. اما در این دور همه فیلمهای منتخب برای بخشهای مختلف برلیناله به نمایش گذاشته نمیشوند. رویداد دوم، نمایش عمومی فیلمها با عنوان "ویژه تابستان" (Summer Special) است، برای نهم تا ۲۰ ژوئن برنامهریزی شده است.
"رویداد صنعت" در درجه اول به عنوان بستری جایگزین برای بازار فیلم اروپا (EFM) عمل میکند که در کنار جشنواره فیلم کن و بازار فیلم آمریکا، یکی از سه نقطه مهم تلاقی اهالی فیلم و سینما و رسانههای بینالمللی است.
از آنجا که برگزاری جشنوارههای یاد شده در تقویم صنعت فیلم روالی ثابت دارد، بازار فیلم برلین، اگر کاملا لغو نشود، باید در سه ماهه اول سال برگزار میشد. فراوکه گرینر، سخنگوی مطبوعات جشنواره توضیح میدهد که برگزاری کل جشنواره در ماه ژوئن میتوانست "خیلی دیر باشد و این برای صنعت فیلم خوب نمیبود".
۴۷۰ فیلم از ۶۰ کشور
اما حتی بدون انبوه طرفداران فیلم، هفته پیش روی برلیناله شلوغ خواهد بود؛ بیش از ۴۷۰ از تقریبا ۶۰ کشور برای نسخه دیجیتال EFM ثبت نام کردهاند. نمایش در این قالب که بدون هزینههای معمول سفر است، بسیاری از تازهواردان به این صحنه را نیز به خود جلب میکند. طبق گزارش وبسایت بازار فیلم اروپا، تقریبا ۲۰۰ کمپانی سازنده فیلم برای اولین بار در جشنواره امسال شرکت میکنند.
برگزارکنندگان به یک لیست پرشمار حاوی ۷۸۰ فیلم برای نمایش دسترسی دارند. این تازه جدا از ۹۰ فیلمی است که از سوی بازار فیلم اروپا برای نمایش در طول این هفته برنامهریزی شده است. در کنار این باید به نشستهای مختلف برای گفتوگو و استفاده از فرصتها برای معرفی محصول و کارگاههای گوناگون نیز اشاره کرد.
محمد رسولاف
محمد رسولاف، کارگردان ایرانی، سال ۲۰۲۰ با فیلم "شیطان وجود ندارد" برنده خرس طلایی برلیناله شد. در تیرماه سال ۱۳۹۸ رای محکومیت یک سال زندان با دو سال ممنوعیت خروج از کشور و محرومیت فعالیتهای سیاسی و اجتماعی به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام از سوی دادگاه بدوی به او ابلاغ شد و به فاصله کوتاهی پس از کسب خرس طلایی برای اجرای حکم زندان فراخوانده شد. رسولاف متولد ۲۵ آبان ۱۳۵۱ در شیراز است.
تنها ۱۵ فیلم در بخش رقابت
برلیناله امسال در تعداد فیلمهای بخش رقابت نیز محدودیتهایی دارد. اگرچه همچنان در بخشهای مختلف جشنواره تعداد فیلمهایی که به نمایش گذاشته میشوند، بسیار بیشتر از آن است که یک نفر بتواند در یک روز تماشا کند، اما در بخش رقابت رسمی امسال فقط ۱۵ فیلم به نمایش درمیآید. در حالی که معمولا حدود ۲۰ عنوان برای خرسهای طلایی و نقرهای رقابت میکنند.
از مطبوعات پیشاپیش برای تهیه گزارش در مورد جشنواره دعوت شده است. اما همه عناوین به طور مستقیم برای گزارشدهی در دسترس نیستند. تهیهکنندگان فیلم - و نه برگزار کنندگان جشنواره - این حق را دارند که تعیین کنند آیا می خواهند محصولات خود را به صورت آنلاین برای نمایش مطبوعات در دسترس قرار دهند یا اینکه آنها را به مناطق خاصی محدود کنند.
سخنگوی برلیناله به دویچهوله گفته است که نمایش فیلمها به صورت آنلاین و قرار گرفتن آنها در دسترس منتقدین فیلم و رسانه در درجه اول امکانی است برای حمایت از آندسته از سازندگان فیلم که میخواهند تولیداتشان دیده شود. به گفته گرینر، بعضی از تولیدکنندگان با کمال میل این پیشنهاد را قبول کرده و برخی دیگر تصمیم گرفتند نمایش فیلم خود را برای تابستان بگذارند.
شادی ایران
موفعیتی دیگر برای سینمای ایران در برلیناله؛ "شیطان وجود ندارد" تازهترین اثر محمد رسولاف کارگردان ایرانی گوی سبقت را از ۱۷ فیلم دیگر ربود و خرس طلایی هفتادمین دوره از جشنواره فیلم برلین را شکار کرد. رسولاف خود به خاطر ممنوعالخروج بودن امکان حضور در برلیناله را نداشت. این جایزه را باران رسولالف (چپ در تصویر) به نمایندگی از پدرش دریافت کرد. جرمی آیرونز (چپ) رئیس هیأت داوران بخش مسابقه بود.
دویچه وله