چین ویدئویی منتشر کرد که 'نشان می‌دهد نوازنده ایغور زنده است'
رسانه های دولتی چین ویدئویی را منتشر کرده اند که ظاهرا عبدالرحیم هیات، نوازنده و آهنگ ساز برجسته ایغور، که پیشتر مرگ او در یک اردوگاه کار گزارش شده بود را نشان می دهد.
در این ویدئو به تاریخ دهم فوریه مردی که گفته می شود عبدالرحیم هیات است می گوید که "در وضعیت جسمانی خوبی قرار دارد."
پیشتر سازمان عفو بین‌الملل از گزارش‌ها درباره نحوه مرگ عبدالرحیم هیات ابراز نگرانی کرده بود و ترکیه از چین خواسته بود اردوگاه های نگهداری ایغورها را برچیند؛ اردوگاه هایی که تا یک میلیون مسلمان ایغور در آن تحت بازداشت هستند.
بعضی از ایغورها اصالت ویدئوی جدیدی که چین منتشر کرده را زیر سوال برده اند.
نوری ترکل، رئیس پروژه حقوق بشر ایغورها که در آمریکا قرار دارد، به بی بی سی گفت که بعضی از جنبه های ویدئو "مشکوک" به نظر می رسد.
ایغورها یک اقلیت مسلمان ساکن منطقه شین‌جیانگ در شمال غربی چین هستند؛ منطقه ای که به شدت زیر نظر پکن بوده است. زبان آنها به ترکی نزدیک است و شمار قابل توجهی از آنها در سال های اخیر از چین به ترکیه گریخته اند.
محتوای ویدئو
این ویدئو را بخش ترکی زبان رادیوی بین المللی چین منتشر کرد، و گفت که انتقاد ترکیه از چین بی پایه است.
شخصی که عبدالرحیم هیات به نظر می رسد در این ویدئو می گوید که "تحقیقات از او در مورد نقض ادعایی قوانین ملی جریان دارد."
اعتراض ترکیه
در بیانیه روز شنبه (نهم فوریه) حامی اکسوی، سخنگوی وزارت خارجه ترکیه آمده بود: "دیگر بر کسی پوشیده نیست که بیش از یک میلیون نفر ایغور ترک به دلایل واهی دستگیر و به شکنجه و شستشوی مغزی در این اردوگاه ها محکوم شده‌اند".
"از سرگیری اردوگاه های کار اجباری آن هم در قرن ۲۱ و پیش‌گرفتن سیاست ادغام اجباری از مقام‌های پکن شرمساری بزرگی برای بشریت است".
ترکیه همچنین از آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، خواسته برای توقف آنچه یک "فاجعه بشری" خوانده شده گام‌های موثری بردارد.
این در حالی است که پکن می گوید اردوگاه‌های شین‌جیانگ "مراکز آموزش شغلی" هستند که با هدف کمک به این ناحیه برای "خلاص شدن از تروریسم" برپا شده‌اند.
شهرت زکیر، یکی از مقام‌های ارشد دولت چین اکتبر سال گذشته گفته بود: "آموزش‌جویان" در این اردوگاه ها از این که به آنها فرصتی برای "تعمق درباره اشتباهاتشان" به آنها داده شده قدردانی می‌کنند.
اما فعالان حقوق بشر می‌گویند ایغورهای مسلمان بدون هیچ اتهام موثقی به این بازداشتگاه‌ها فرستاده شده اند و گاه تنها به علت طفره رفتن از دادن آزمایش اجباری ژنتیک، یا صحبت کردن به زبان ایغوری (که ریشه ترکمانی دارد) و یا حتی فقط به علت مشاجره با مقام‌های دولت مرکزی به این اردوگاه‌ها فرستاده شده‌اند.
سکوت گسترده کشورهای مسلمان
تاکنون تعداد خیلی کمی از کشورهای اسلامی به طور علنی ادعاهای مربوط به بدرفتاری با ایغورها را محکوم کرده اند. به گفته تحلیلگران بسیاری از این کشورها از عواقب چنین انتقادی برای روابط سیاسی و اقتصادی خود با چین هراس دارند.
با این حال آقای ترکل می گوید انتشار این ویدئو نشان می دهد که دولت چین به فشار افکار عمومی پاسخ می دهد.
او گفت که "دولت چین به ترکیه پاسخ می دهد چون این کشور در جهان اسلام نفوذ دارد" و افزود که آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل "به طرز ناخوشایندی" در مورد اردوگاه های نگهداری ایغورها ساکت بوده است.
او گفت: "توپ در زمین دولت چین است. آنها هیات را دستگیر کردند. آنها ۱۰ درصد جمعیت ایغورها را تحت بازداشت قرار داده اند. سعی دارند به جهان بگویند از بدرفتاری خبری نیست و اینها به اصطلاح مراکز آموزش حرفه و فن است. این وظیفه آنهاست اصالت ویدئو را ثابت کنند."
آقای ترکل گفت دولت چین "با داشتن برتری های فنی" قادر به دستکاری ویدئویی هست.
عکسی از مردان ایغور درحال روزنامه خواندن در شین جیانگ سال ۲۰۱۵
عبدالرحیم هیات
عبدالرحیم هیات نوازنده برجسته و مشهور ساز دوتار بود؛ سازی که به درجه استادی رسیدن در نواختن آن بسیار دشوار عنوان شده است. او موسیقی را در پکن فراگرفت و مدت‌ها در تورهای ملی در سراسر چین نواخت.
آن طور که گزارش شده تبعید این استاد دوتار در پی ترانه‌ای بوده که او اخیرا بر اساس یکی از اشعار معروف ایغورها خوانده بود و در آن به نسل جوان توصیه می‌شد که به فداکاری‌های پدران خود ارج نهند.
در متن این ترانه "شهیدان نبرد" وجود داشت که ظاهرا پکن آن را "تشویق به تروریسم" استنباط کرده و بر همین اساس عبدالرحیم هیات را به تحمل هشت سال در یکی از این ارودگاه‌های اجباری محکوم کرده بودند.
ایغورها که هستند؟
ایغورها که در استان شین‌جیانگ چین ساکن هستند، مسلمان و از تبار ترک هستند. آنها حدود ۴۵ درصد جمعیت شین‌جیانگ را تشکیل می‌دهند.
شین‌جیانگ رسما یک منطقه خودگردان است، مانند تبت در جنوب چین.
طی سال‌های اخیر گزارش‌های متعددی از بازداشت مسلمانان در این منطقه منتشر شده است.
گروه‌های حقوق بشری از جمله سازمان عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق بشر در گزارش‌هایی به سازمان ملل متحد، اسناد و مدارک خود دال بر زندانی کردن گسترده مردم منطقه در اردوگاه‌ها را ارائه کرده‌اند. در این اردوگاه‌ها، زندانیان مجبور هستند سوگند وفاداری به شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین یاد کنند.
کنگره جهانی ایغورها در گزارش خود گفته است بازداشت‌شدگان بدون تفهیم اتهام زندانی هستند و مجبورند شعارهای حزب کمونیست را سر دهند.
این نهاد گفته است این افراد غذای ناکافی دریافت می‌کنند و گزارش‌ها حاکی از شکنجه آنهاست.
کنگره جهانی اویغورها مدعی شده که این افراد هرگز به جرمی متهم نشده‌اند و وکیل نداشته‌اند.
بی بی سی
